مددکار کیست و مددکاری چیست

مددکاری اجتماعی ، حرفه ای است مبتنی بر دانش ، اصول ، مهارت وروش ها که هدف از آن کمک به افراد ، گروه ها و جوامع است تا بتوانند با تکیه بر توانایی ها و امکانات موجود؛برای حل مشکل و یا رفع نیاز خود اقدام کنند وبه استقلال ورضایت خاطر دست یابند.

مددکاری اجنماعی ریشه در آموزه های مذهبی وفرهنگ انسانی اقوام مختلف دارد ؛اما به شکل امروزی وسازمان یافته بعد از قانون فقرا انگلیس مصوب سال 1601 میلادی که به قانون 43 الیزابت معروف است وسپس با تلاش های تامس چالمرز که در سال 1814 میلادی کارهایی را برای رفع مشکلات مردم انجام داد ، شکل گرفت وامروزه در تمام جهان به شکل یک رشته دانشگاهی و کاملا علمی دنبال می شود.

پایه های این علم عبارتند از آزادی ، عدالت و دموکراسی.ارزش های این علم که ریشه در این پایه ها دارند به قرار زیر است:

-       حرمت مقام انسان

-       آزادی و اختیار انسان

-       برخورداری تمام انسان ها از حقوق مادی و معنوی

-       مسئولیت فردی و اجتماعی انسان ها 

مددکاری اجتماعی دارای شیوه های مختلفی است که توسط آن ها به گروه های هدف خود خدمت ارائه می کند. این تخصص برای انجام هر کدام از این شیوه ها از دانش های مختلفی سود می جوید. برای مثال در مددکاری فردی که اولین روش مددکاری است ؛ مددکار اجتماعی برای کمک به افراد از دانش روانشناسی سود می جوید وبرای روش دوم خود که مددکاری گروهی است به دانش نوین  روانشناسی اجتماعی روی می آورد وبه همین ترتیب برای ارائه خدمت در سومین روش خود که مددکاری جامعه ای است ، نیازمند احاطه به دانش جامعه شناسی است. مدیریت موسسات رفاهی ، تحقیقات اجتماعی و اقدام اجتماعی سه روش دیگر مددکاری اجتماعی است.

خدمات مددکاری اجتماعی امروزه حیطه­­ی وسیعی از مسائل فردی و اجتماعی را در بر می گیرد.مددکاران اجتماعی در جوامع مختلف به معلولین جسمی ، ذهنی ، اجتماعی و روانی خدمت می کنند.آن ها در تیم های توان بخشی این معلولان نقش های مختلفی دارند؛از جمله در تیم توان بخشی بیماران مزمن روانی، مددکار اجتماعی در کنار روانپزشک ، روانشناس ، روانپرستار و کاردرمانگر،نقش ارتباط با خانواده ­ی بیمار برای پذیرش دوباره بیمار ترخیص شده از بیمارستان را بر عهده دارد. برای این کار مددکار اجتماعی در عین حالی که در مراکز درمانی از نظریه های روانشناسی برای بهبود بیمار استفاده می کند، ازتوانایی های مختلف خانواده نیز بهره می برد و در حقیقت خانواده را نیز به عنوان عضوی از تیم توانبخشی می شمارد. او برای این که در این مهم موفق شود، با ارتباط حرفه ای که با خانواده برقرار می کند ، توانایی ها و امکانات خانواده را شناسایی کرده،حداکثر استفاده را از آن می کند.سپس با استفاده از روش های مشاوره ی خانواده ، روانشناسی اجتماعی و نظریه های خانواده درمانی سعی می کند شبکه ارتباطی خانواده را تحلیل کند و موارد آسیب زا را از بین ببرد و یا به حداقل برساند.و به این ترتیب زمینه را برای بازگشت بیمار آماده سازد.

 هم چنین بستر سازی مناسب در جامعه برای بازگشت  بیماران به زندگی اجتماعی و ایفا نقش مثبت فردی و اجتماعی  بر عهده مددکار اجتماعی است. برای انجام این وظیفه ، مددکار اجتماعی با استفاده از آموخته هایی که در زمینه ی جامعه شناسی دارد، روش های مختلفی از ارتباط با نهادهای اجتماعی را در پیش می گیرد تا بیماری که بهبود یافته در زندگی اجتماعی احساس تنهایی و بی پناهی نکرده ، نهادهای حمایت کننده را بشناسد و بپذیرد که از کمک ها و حمایت های آن ها بهره ببرد.

مددکاری اجتماعی در ارائه خدماتش به اصولی معتقد است که جنبه ی جهانی دارد. این اصول که در حقیقت شعار جهانی مددکاران اجتماعی است عبارت است از:

-  اصل پذیرش . مددکار اجتماعی هر مراجع کننده ای را فارغ از جنس و رنگ پوست و دین و نژاد و زبان و... می پذیرد و خدمات لازم را تقدیم می کند.

-  اصل رازداری.مددکار اجتماعی رازدار مراجع خود می باشد وفقط در صورتی که احتمال خطر جانی برای مراجع و یا انسان دیگری برود حق فاش کردن راز مراجع خود را دارد.

-  اصل فردیت.مددکار اجتماعی باور دارد که هر انسانی یک کلیت منحصر به فرد است و هر کسی طرح کمکی خاص خود را می طلبد.

-  اصل همدلی. مددکار اجتماعی این هنر را دارد که خمد را جای مراجع خود بگذارد و از دریچه ی چشم او به جهان نگاه کند.

-  اصل مشارکت مددجو در فعالیت ها.مددکار اجتماعی با اعتقاد به توانمندی تمام انسان ها، سعی می کند تمام اقدامات حمایتی خود را با مشارکت حداکثری مددجو به انجام رساند.

-  اصل رابطه­ی حرفه ای.مددکار اجتماعی با مراجع خود صرفا یک رابطه­ی حرفه ای برقرار می کند و نقطه­ی مشترک مددکار و مراجع ، مشکلی است که مراجع با آن درگیر است.

اصل خود شناسی مددکار.مددکار اجتماعی با آگاهی به این که هرانسانی ضعف ها وقوت های خودش رادارد،سعی می کند نقاط ضعف و قوت خود را بشناسد و از آن ها در جهت ارائه­ی هرچه بهتر خدمت استفاده کند.

گرد آورنده: دانشجوی رشته علوم اجتماعی-خدمات(F.M)