v سرمایه اجتماعی (Social capital)
منابع اعتماد اجتماعی ، هنجارها ، شبکه ها و هر آن چیزی است که مردم به آن تعلق خاطر داشته و برای حل مسائل و بهبود کیفیت زندگی شان از آن بهره می گیرند .
v مشکل اجتماعی ( آسیب اجتماعی ) ( Social problem )
پدیده ای اجتماعی است که به اعتقاد اکثریت افراد جامعه کیفیت زندگی آنان را مختل می کند و مهمترین ارزشهای مورد توافق آنها را به خطر می اندازد و نیازمند اقدام مداخله ای است .
v گروههای در معرض خطر (High risk groups )
افراد یا گروههای اجتماعی هستند که شرایط روان شناختی ، جسمی ، اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی، فرهنگی ، زیستی ، محیطی یا سایر شرایط فعلی آنان احتمال ایجاد یک یا چند مشکل را در آنها افزایش دهد .
v فقر (Poverty )
فقر در اصطلاح هم به معنای تنگدستی مالی است ، و هم کمبود های فرهنگی ، آموزشی ، بهداشتی ، اجتماعی و غیره فقر محسوب میشود . در تعاریف بین المللی ، فقیر به کسی اطلاق می شود که در آمد روزانه اش کمتر از یک دلار باشد .
v فقر زدایی (Poverty reducation)
خارج کردن افراد یک جامعه را از حلقه فقر در اصطلاح فقر زدایی می نامند . البته فقر زذایی یک هدف دراز مدت و به معنای از بین بردن کامل فقر است ، اما فعالیتهایی را که برای کاهش فقر صورت میگیرد نیز فقر زدایی گفته اند .
v پیشگیری (Prevention )
سیاستها ، اهداف ، راهبردها و فعالیتهایی است که برای جلوگیری از بروز و عوارض یک یا چند مشکل اعمال میشود .
v تمرکز زدایی (Decentralization)
فرایند فریضه اختیار از سوی بخش دولتی در سطوح مختلف به ذینفعان محلی ، بمنظور برنامه ریزی و اجرای فعالیتها در قالب برنامه ملی توانمند سازی اجتماع محور توسط اجتماعات کوچک
v ظرفیت سازی (Capacity building )
افزایش و تقویت توانایی و مهارت افراد گروهها و یا بخش های مختلف در دسترسی به دانش لازم و استفاده از آن برای شناسایی ، طبقه بندی و اولویت یندی و حل مناقشات و کار با یکدیگر برای دستیابی به اهداف و منافع متقابل است
v سازمانهای غیر دولتی (Non governmental organization )(Ngos)
سازمانهایی هستند که از یک گروه افراد داوطلب با انگیزههای غیر انتفاعی تشکیل شده و در یک یا چند زمینه فرهنگی ، اقتصادی ، اجتماعی و غیره فعالیت می کنند .
v اختلال یا نقص Impair ment
هرگونه فقدان یا ناهنجاری در زمینه جسمانی – روانی – عملکردی یا آناتومی انسان نقص یا اختلال نامیده میشود .
v ناتوانیDisability
هر گونه محدودیت یا فقدان در توانایی انجام فعالیتهایی که در سطح طبیعی ، از هــر انسانــی انتظار می رود .
v معلولیت Handicap
محرومیت و وضعیت نامناسب یک فردکه پیامد در نقس و ناتوانی است و مانع از انجام نقش میشود که برای فرد با توجه به شرایط سنی ، جنسی ، اجتماعی ، فرهنگی ، نرمال و طبیعی تلقی میگردد.
v توان بخشی Rehabiliation
عبارت است از فرآیندی هدف گرا و دارای محدودیت زمانی که هدف توان ساختن یک شخص دارای اختلال برای رسیدن به یک سطح ذهنی ، جسمی و یا اجتماعی – کار کردی مناسب است که در این راه، اورابرای تغییر دادن زندگی اش با ابزارهایی مجهز می سازد.
v برابری سازی فرصتها Equalization of opportunities
عبارت است از فرایندی که از طریق سیستم عمومی جامعه ، از قبیل محیط فیزیکی و فرهنگی ، مسکن ، حمل و نقل ، خدمات اجتماعی و بهداشتی ، فرصتهای آموزشی و کاری ، زندگی فرهنگی و اجتماعی و تسهیلات ورزشی و تفریحی برای همه افراد قابل دسترسی می گردد.
v توان بخشی مبتنی بر جامعه ( Community Based Rehabilition )
توانمند سازی معلولین و برابر سازی فرصتها ، ارتقاء کرامت انسانی فرد معلول و خانواده وی در جامعه و ارتقاء عزت نفس معلولان همراه با برخورداری اجتماعی آنها در جامعه از طریق مشارکت جامعه در قبول مسئولیت برنامه توان بخشی
v تسهیلگر (Facilitator)
شخصی است ترجیحا" از اجتماع محلی که به افراد جامعه برای شناختن و باور و توانایی های خود و تقویت عزم و اراده و حرکت به سوی توسعه و بهبود زندگی شان کمک می کند .
v توسعه مشارکتی ( Particatory Develoment)
عبارت است از نوعی پیشرفت و توسعه که با مشارکت افراد یک جامعه در زمینه های گوناگون بدست آید .
با توجه به اینکه توسعه مشارکتی با دخالت و مشارکت خود مردم صورت میگیرد ، معمولا" موفق تر و پایدار تر است .
v توانمند سازی اجتماع محور (Community based Empowerment)
فرایندی است مشتمل بر آگاه سازی اجتماعات بمنظور شناخت از وضعیت موجود ، حذف محدودیتها و موانع ، بهره گیری از منابع و ظرفیت های جوامع محلی در جهت مدیریت مؤثر آنــان بر تلاش و تصمیم گیری ها برای بهبود شرایط زندگی خودشان .
v اجتماع محور ی (Community based)
عبارت است از برنامه ای جامع در جهت تنظیم روابط مشترک کنندگان در برنامــه توانمنــد سازی اجتماع محور در راستای کاهش تصدی گری و تمرکز زدایی بخش های دولتی و تفویض اختیار و مسئولیت دهی به اجتماعات محلی به منظور بهبود کیفیت زندگی مردم و افزایش رفاه اجتماعی آنها .
v اجتماع محلی ( Local Community )
عبارت از گروهی متشکل از افراد ی که در یک منطقه زندگی ، کار یا تحصیل می کنند و دارای نیازهای اساسی مشترک هستند .
در اجتماع محلی زمینه ای فراهم می آید تا اعضای آن در مورد کمبود ها و نیازهایشان بیاندیشند ، آنها را دسته بندی و اولویت بندی کنند ، او توانائیها و امکانات فردی و محیطی خود آگاه شوند ، و تصمیم گیری برای حل مشکلات و رفع موانع را تجربه نمایند .
v مهارتهای زندگی (Life skills)
مهارتهایی برای انجام رفتارهای مثبت و سازگارانه است که افراد را برای برخورد مؤثر با نیازها و چالش های زندگی روزمره توانا می سازد .