برخورد حقوقی با نیازهای معلولان

از آن زمان که مجمع عمومی سازمان ملل متحد سال 1981 را به عنوان سال جهانی معلولین اعلام نمود ، مدت زمان زیادی می گذرد . اعلام سوم دسامبر هر سال بعنوان روز جهانی معلولین و تدوین برنامه اقدام جهانی برای اعلام دهه جهانی معلولان از 1983 تا 1992 و بدنبال آن دهه معلولین آسیا از 1993 تا 2002و پس از آن دهه معلولین افریقا آغاز گردید و همانطور که شاید بدانید اروپائیان نیز سال 2003 را بعنوان سال معلولین اروپایی نامیدند . این همه تلاش و پیگیری مجدانه حاکی از آن است که در سالهای آخر قرن بیستم موضوع حقوق از دست رفته و اعطاء نشده معلولان در جوامع مورد توجه خردمندان قرار گرفته است و همه جهانیان را به ایفاء و بازگرداندن آن حقوق با این قشر از اجتماع فرا می خوانند . موضوع انسانی افراد دارای معلولیت از بزرگترین چالشهای جوامع امروزی است چه با افزایش روز افزون رشد ناتوانی و نیز رقم مطلق افراد دارای ناتوانی ، ابعاد انسانی این پدیده بسیار وسیع تر از آنچه تصویر میشود ،می باشد.

آنچه در این میان اهمیت دارد برخورد حقوقی با این موضوع است نه تنها برخورد ی از سر ترحم و دلسوزی و اعطای صدقه و مستمری به جهت رفع نیازمندیهای قشری که اغلب در جوامع از تامین نیازهای زندگی روزمره خود ، دور نگه داشته شده اند . شاید در روزگاران گذشته تنها نگاهی دلسوزانه و پرداخت کمکی مادی یا معنوی می توانست کار ساز باشد . لیکن دنیای امروز و بویژه انسانهای دارای ناتوانی و معلولیت اینگونه کمکها را بر نمی تابند . مجامع جهانی در سالیان اخیر با به میدان آوردن مفاهیمی چون بهداشت برای همه ، آموزش برای همه ، حق استفاده برابر از فرصت های موجود در جوامع و ... در پی ایجاد یک جامعه برای همه هستند تا در آن همه انسانها بدون در نظر گرفتن هیچگونه تبعیضی از مواهب خدا دادی بهره مند شوند و این چیزی جز آموزه های دینی ما نمی باشد که در قرآن کریم و احادیث ائمه معصومین نیز بارها مورد تاکید قرار گرفته است .

متاسفانه با وجود همه تلاشهای بعمل آمده در 26 سال گذشته هنوز هم تا پذیرش جهانی و ملی واقعیت حضور افراد دارای معلولیت و ناتوانی فاصله زیادی وجود دارد . نگاهی به وضعیت معلولان در جوامع مختلف حاکی از عدم برخورداری معلولان از حقوق اولیه انسانی همتراز سایر افراد در اجتماع است .

ین امر در کشور های در حال توسعه با شدت بیشتری مشهود است . وجود نگرشهای منفی نسبت به معلولیت و معلولان هنوز هم در بسیاری از اجتماعات بشری با قدرت وجود دارد . امکانات پیشگیری ،درمانی در بخش های بهداشت و درمان با مشکلات متعددی مواجه است و برنامه های توانبخشی و بویژه تامین تجهیزات و وسایل کمک توانبخشی مورد نیاز معلولان بواسطه هزینه های فراوان با محدودیت های زیادی روبرو است .

دستیابی به محیط مسکونی و شهری  بدون مانع برای حضور معلولان به صورت یک آرزوی دست نا یافتنی جلوه کرده است و علیرغم اینکه در برخی محیط ها به صورت نمایشی کارهایی انجام میشود ، هنوز هم معماران و شهر سازان نگاهی به معلولان حاضر در جامعه ندارند و این موضوع است که باید اذعان کرد در همه بخشهای ارائه دهنده خدمات به نوعی قابل لمس است ، چه مدیران و برنامه ریزان در امور مختلف به نظر میرسد که تنها افراد به ظاهر سالم در جامعه را در برنامه ها ی خود مد نظر قرار میدهند . عدم دسترسی معلولان به امکانات عمومی جامعه ، خدمات حمل و نقل ، مراکز خرید ،مراکز اداری ، آموزشی ، تفریحی ، ورزشی ، ... حاکی از همین نگرش و دیدگاه است بیایید تلاش کنیم آنچه در توان داریم برای بهبود وضعیت معیشتی، اجتماعی ،فرهنگی ،آموزشی و بهداشتی درمانی این عزیزان بکار بندیم . باشد تا در جامعه ای که برای 20 سال آینده ایران انتظار می رود این قشر توانمند و عزیز هم در جایگاه اصلی و صحیح خود قرار داشته باشد .